Geschiedenis
De rockopera Jesus Christ Superstar werd geschreven door Andrew Lloyd Webber (muziek) en Tim Rice (tekst). In 1969 wordt als eerste het nummer ‘Superstar’, gezongen door Murray Head, op single uitgebracht, voordat een conceptalbum kan worden opgenomen. Dat conceptalbum wordt in 1970 uitgebracht met Ian Gillan als Jezus, Murray Head als Judas en Yvonne Elliman als Maria.
Op 12 juli 1971 wordt in Pittsburgh in de Verenigde Staten de rockopera voor het eerst concertant opgevoerd in de Civic Arena voor 35.000 bezoekers. De eerste theatrale uitvoering gaat op 12 oktober 1971 in het Mark Hellinger Theater op Broadway in première, waar het 711 voorstellingen te zien is. Jeff Fenholt speelt de titelrol, Yvonne Elliman de rol van Maria en Judas wordt gespeeld door Ben Vereen, terwijl Ted Neeley understudy is voor de titelrol. Jesus Christ Superstar is de eerste musical van Andrew Lloyd Webber en Tim Rice die professioneel werd opgevoerd. In London gaat Jesus Christ Superstar op 9 augustus 1972 in het Palace Theatre in première en is daar 3.358 voorstellingen en acht jaar lang te zien, waarmee het indertijd de langst lopende musical aller tijden is.
Jesus Christ Superstar is opgevoerd in meer dan 40 verschillende landen, waaronder Ierland, Brazilië, Hongarije, India, Nieuw Zeeland, Italië, Frankrijk, Mexico, Chili, Bulgarije, Noorwegen, Denemarken, Zweden, Finland, Spanje, Estland, IJsland, Rusland, Polen, Tsjechië, Griekenland, Australië, Oostenrijk, de Filipijnen, Zuid-Afrika, Panama, Colombia, Kroatië, Bolivia, Portugal, België en Nederland. In Peru wordt een productie van Jesus Christ Superstar opgevoerd door de gevangenen van de Sarita Colonia gevangenis in Lima. Zuid-Afrika is één van de landen waar Jesus Christ Superstar lange tijd verboden is geweest.
Agnetha Fälltskog (van ABBA) speelde Maria in 1972 in een concertante Zweedse versie van Jesus Christ Superstar en haar versie van ‘I Don’t Know How To Love Him’, oftewel ‘Vart Ska Min Karlek Fora’, bereikt de nummer twee positie in de Zweedse hitlijsten. De Franse zangeres Anne-Marie David, die in 1973 het Eurovisie Songfestival won, speelde in 1972 de rol van Maria in de Franstalige versie van Jesus Christ Superstar in Parijs en scoorde een bescheiden hit met ‘La Chanson de Marie-Madeleine’. Zowel Yvonne Elliman als Helen Reddy hebben in 1971 gelijktijdig een notering in de Amerikaanse hitlijsten met ‘I Don’t Know How To Love Him”. De versie van Helen Reddy behaalt een 13e plaats, terwijl die van Yvonne Elliman op de 28e plaats blijft steken.
De film
De filmversie van Jesus Christ Superstar wordt geregisseerd door Norman Jewison en in 1972 opgenomen in Israël. Hij kiest drie acteurs die bij het grote publiek relatief onbekend zijn, maar die alle drie op Broadway vertrouwd zijn geraakt met de rockopera: Ted Neeley (Jezus), Yvonne Elliman (Maria) en Carl Anderson, die op Broadway de rol van Judas had overgenomen speelt Judas. De rol van Jezus wordt in eerste instantie aangeboden aan Ian Gillan, die de rol op het conceptalbum gezongen heeft, maar die kiest voor zijn carrière met Deep Purple. Micky Dolenz van The Monkees en David Cassidy worden ook overwogen, terwijl ook John Travolta auditie doet. Voor de filmversie worden twee nummers toegevoegd die niet op het conceptalbum staan: ‘Then We Are Decided’ is speciaal voor de film geschreven, terwijl ‘Could We Start Again Please’ al op Broadway was toegevoegd. De film gaat op 7 augustus 1973 in New York in première, in Nederland is de première op 20 september 1973.
Jesus Christ Superstar in Nederland
De eerste, Engelstalige, opvoering in Nederland, van de Broadway Musical Company uit New York, gaat op 27 september 1985 in Theater Carré in Amsterdam in première. Op 10 mei 2002 gaat, opnieuw in Theater Carré, een andere Amerikaanse toerversie in première, onder regie van Baayork Lee. De eerste Nederlandstalige versie van Jesus Christ Superstar wordt in 1984 geproduceerd door Theater Arena in Gent, België, in een regie van Rufus Collins en vertaling van Paul Berkenman. Deze productie wordt aansluitend in theaterseizoen 1985 – 1986 overgenomen door de musicalafdeling van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. Deze productie is drie seizoenen lang ook in de Nederlandse theaters te zien. Hoofdrollen zijn er voor Daan Van den Durpel als Jezus, Marijn Devalck als Judas en Liliane Dorekens als Maria. In het ensemble onder andere de Vlaamse televisiepresentator Jo De Poorter, terwijl de artistiek directrice van de musicalafdeling, Linda Lepomme, de understudy is voor de rol van Maria. Op 4 maart 1994 gaat in het Cultureel Centrum in Amstelveen een nieuwe versie van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen, afdeling musical, van Jesus Christ Superstar in première, dit keer in de regie van Franck van Laecke. In deze versie worden de hoofdrollen vertolkt door Frank Hoelen (Jezus), Addo Kruizinga (Judas) en Anne Mie Gils (Maria).
Joop van den Ende Theaterproducties produceert in het seizoen 2005 – 2006 een Nederlandse versie van Jesus Christ Superstar in een regie van Paul Eenens en vertaling van Daniel Cohen. De première is op 3 november 2005 in de Stadsschouwburg van Utrecht. De titelrol wordt gespeeld door de Vlaamse acteur Dieter Troubleyn, Judas door Martin van der Starre en Maria door Casey Francisco, Jamai Loman speelt de rol van apostel Simon, terwijl de huidige leadzanger van de groep Di-Rect, Marcel Veenendaal, de rol van apostel Filippus vertolkt.
De huidige productie Jesus Christ Superstar van TEC Entertainment, onder regie van Massimo Piparo en met in de titelrol Ted Neeley, gaat op 15 december 2015 in première in het World Forum Theater in Den Haag. In december 2016/januari 2017 komt de rockopera terug naar Nederland en is te zien in Amsterdam, Den Haag en Groningen en voor het eerst ook in België. Van 5 tot en met 7 mei 2017 zijn er drie uitverkochte voorstellingen in de Rotterdam Ahoy. Speciale gasten zijn Yvonne Elliman en Barry Dennen, die in de filmversie de rol van Pilatus vertolkte. In het voorjaar van 2018 keert Jesus Christ Superstar voor 7 voorstellingen terug naar AFAS Live in Amsterdam en in april 2019 is Jesus Christ Superstar te zien in Groningen, Amsterdam, Den Haag en Breda.
